Je ziet het tegenwoordig bijna ieder rondje dat je gaat fietsen: de rood-witte lintjes om eikenbomen, om je te te waarschuwen voor de eikenprocessierups. Dat doen gemeenten niet voor niks, want deze ‘terrorrups’ kan voor behoorlijk wat problemen zorgen. De komende tijd is het extra oppassen, want door de warmte verlaten de rupsen hun nest. Goed dus om te weten hoe je als wielrenner omgaat met dit vervelende beestje.
Dat de eikenprocessierups het al jaren goed doet in Nederland, heeft te maken met de opwarming van ons klimaat, en het feit dat de rups weinig natuurlijke vijanden heeft. De zachte winters dragen er ook nog eens aan bij dat je steeds vroeger in het seizoen in aanraking kunt komen met de rups.
Brandharen
Het zijn de brandharen van de processierups die zorgen voor alle ellende. Zo’n 700.000 van die haartjes heeft een rups er maar liefst, en ze zorgen voor jeuk, pijn en irritatie aan de huid, ogen en luchtwegen als je er mee in aanraking komt.
Er mee in aanraking komen is niet zo moeilijk helaas. De processierups schiet namelijk zijn brandharen af als er gevaar dreigt, waarna de wind de haartjes kan meevoeren. Maar de meeste haren komen vooral vrij wanneer de rupsen vervellen.
Nesten
De haren van de processierups kunnen tot wel honderd meter rondom een boom zorgen voor overlast. Die haartjes zijn trouwens zo klein dat je ze niet ziet met het blote oog. Ook een oud nest vol haren kan door de wind nog jaren achtereen voor problemen zorgen.
In juni, juli en augustus is de overlast van de eikenprocessierups het grootst. Vanaf juli gaan de rupsen weliswaar verpoppen, maar de brandharen blijven achter in de nesten.
Op waarneming.nl zie je een overzicht van waar de processierups is gesignaleerd. Vaak is dat in parken en bossen, maar je kunt daar zien dat het ook gewoon midden in de stad kan zijn.
Zo voorkom je ellende
Hoe kun je als wielrenner zoveel mogelijk vookomen dat je last krijgt van dit harige beestje? Allereerst natuurlijk door niet af te stappen in de buurt van een eikenboom. En ga daar in de buurt zeker niet op de grond zitten, mocht je even willen uitrusten.
Als wielrenner kun je eigenlijk niet zonder fietsbril, maar draag die ook zeker in de zomermaanden. Daarmee voorkom je dat de brandhaartjes in je ogen kunnen waaien, wat vervolgens zorgt voor jeuk en pijn.
Verder kun je natuurlijk het beste zo veel mogelijk de plekken vermijden waarvan je weet dat er eikenprocessierupsen zijn ontdekt.
Wat te doen als je last hebt
Ben je in aanraking gekomen met de de brandharen van de eikenprocessierups, dan is het ten eerste belangrijk om niet te gaan krabben of wrijven, ook al zul je wel die neiging hebben. Op die manier verspreid je haartjes namelijk verder.
Die haartjes kun je het beste verwijderen met wat plakband of tape, waarna je de huid kunt afspoelen. Een crème met aloë vera, menthol of calendula helpt vervolgens tegen de jeuk.
Heb je last van ernstige klachten, dan is het verstandig om een arts te raadplegen. Doe dit als je last hebt van benauwdheid of een zwelling, maar ook wanneer je last hebt van ernstige buikpijn of braakneigingen. Dat laatste kan gebeuren als je de haartjes inslikt. Sommige mensen zijn allergisch voor de haartjes, wat zulke heftige reacties kan veroorzaken.
Heb je last van je ogen, spoel je ogen dan met lauw water. Er zijn speciale oogdruppels verkrijgbaar, die voor verlichting kunnen zorgen. Als het spoelen van je ogen niet helpt, dan is het belangrijk om een arts te bellen. In hele extreme situaties kan een ontsteking namelijk zelfs blindheid veroorzaken.
Was de kleding die je aanhad apart, en zo warm mogelijk, voor het geval daar nog haartjes op zijn achtergebleven.
Heb je last van uitslag, dan kan dat wel twee weken aanhouden. Na die twee weken gaan de klachten vanzelf over.
Zie je onderweg een nest in een boom die niet is gemarkeerd? Bel dan met je gemeente, zodat zij maatregelen kunnen nemen.
Bronnen: zorgwijzer.nl, thuisarts.nl, processierups.nu en milieucentraal.nl – Foto bij intro: Wikimedia
