Dinsdag rijden de renners een ingekorte versie van de koninginnenrit in de Giro. Zonder een besneeuwde Gavia, maar met de beruchte Mortirolo. Een klim die furore maakt sinds zijn introductie in 1990. De hoogste tijd om enkele bijzondere feiten over de berg op een rijtje te zetten.
De officiële naam: Passo della Foppa
Inderdaad, Mortirolo klinkt beter dan Passo della Foppa. Morte betekent tenslotte dood in het Italiaans, wat zorgt voor een extra vleugje drama. Toch zul je op plattegronden en borden vooral de naam ‘Passo della Foppa’ tegenkomen.
Lance Armstrong was onder de indruk
De Texaan was bepaald geen fan van de Mortirolo, toen hij de berg in 2004 bedwong tijdens een trainingsrit. Armstrong sprak over de zwaarste beklimming die hij ooit had gedaan. Met enige spot deed hij de klim af als een perfecte route voor de mountainbike.
De voormalige Colombiaanse wielrenner Luis Herera was niet minder onder de indruk en noemde de berg ooit ‘de queen climb of Europe’.
Pas sinds 1990 een verharde weg
Speciaal voor de Giro werd de Mortirolo in 1990 geasfalteerd. Tot die tijd was de route vooral geliefd onder smokkelaars. In de loop der jaren is het pad op veel punten beschadigd. Ook is de weg vaak smal, wat maakt dat auto’s elkaar nauwelijks kunnen passeren.
Gevaarlijker dan gedacht
In 1990, de eerste maal dat de Giro de Mortirolo aandeed, was de passage zo incidentrijk, dat de organisatie in volgende edities een minder gevaarlijke route koos. De bekende Giro-route loopt nu bergop vanuit het plaatsje Mazzo, in plaats van dat men daar naar beneden rijdt over deze smalle weg.
Het eerste grote succes van Pantani
De Italiaan brak in 1994 definitief door op de hellingen van de Mortirolo als de rasklimmer die we ons allen herinneren. Op die 5e juni reed hij Miguel Indurain genadeloos uit de wielen. In het dal wachtte Pantani de Spanjaard weer op, om vervolgens op de slotklim van de etappe opnieuw toe te slaan.
Pantani schreef die dag geschiedenis, maar moest nog vier jaar wachten voor hij de Giro won. Sinds de dood van Pantani in 2004 is er een speciale prijs in de Giro – de Cima Pantani – voor de eerste man die de top van de Mortirolo bereikt.
Serieuze uitschieters van achttien procent
Ook deze editie rijden de renners via Mazzo over zo’n dertien kilometer naar de top. De klim heeft een gemiddeld stijgingspercentage van tien procent. Hellingen met uitschieters van achttien procent zullen pijn gaan doen. Welke renners gaan er kraken op de flanken?
Het record van Ivan Gotti
Ivan Gotti reed in 1999 als snelste ooit de Mortirolo op vanuit Mazzo. Slechts 41 minuten en 42 seconden had hij daar voor nodig. Het record is er eentje met verdenkingen. Gotti won de Giro twee keer en eindigde zijn loopbaan kort nadat zijn schoonvader tegen de lamp liep met een caravan vol verboden medicijnen.
Een ski-coach tipte de Giro-organisatie
In 1988 sneeuwde het hevig op de Gavia en het doorgaan van de etappe was twijfelachtig. Ski-coach Mario Cotelli wist een alternatief en wees de Giro-baas op de Mortirolo. Die bergpas was namelijk begaanbaar gehouden door lokale bewoners. De Giro veranderde dat jaar niet van route, maar het zaadje was geplant. Twee jaar later maakte de Mortirolo alsnog zijn intrede in de ronde.
Het belooft een spannende laatste week in de Giro, vol actie. De ingekorte koninginnenrit over 194 kilometer – inclusief de Mortirolo – is dinsdag live te zien bij Eurosport, of bij de NOS en Sporza te volgen via een liveblog.
Foto: Wikipedia
